Równania liniowe z jedną niewiadomą
Rozwiązywanie układów równań z dwiema niewiadomymi metodą graficzną
Rozwiązywanie liniowych układów równań metodą podstawienia
Rozwiązywanie liniowych układów równań metodą przeciwnych współczynników
Rozwiązywanie układów równań za pomocą wzorów Cramera
Rozwiązywanie układów równań metodą eliminacji Gaussa
Rozwiązywanie układów równań liniowych - zadania
Zastosowanie metod rozwiązywania układów równań liniowych w interpolacji punktów funkcją wielomianową
Rozwiązywanie układów równań liniowych z parametrem
Rozwiązywanie układów równań liniowych za pomocą wolnego oprogramowania
Ta strona należy do działu:
Matematyka poddziału
Równania liniowe Autor podstrony: Krzysztof Zajączkowski
Stronę tą wyświetlono już: 4907 razy
O tej metodzie już pisałem w dziale Matematyka → Macierze → Rozwiązywanie układów równań metodą eliminacji Gaussa , z tego też względu pominę omawianie tej metody po raz drugi i przejdę do rozwiązywania konkretnych przykładów.
Zanim jednak, najpierw muszę wspomnieć, że metoda ta polega na tej samej zasadzie co metoda przeciwnych współczynników.
Zadanie 1
Rozwiązać układ równań z dwiema niewiadomymi metodą eliminacji Gaussa:
[1]
Zapis wyrażenia w formacie TeX-a:
\begin{cases}2\cdot x-3\cdot y=13 \\ 3\cdot x-2\cdot y=12 \end{cases}
Rozwiązanie:
Tworzę macierz z współczynników i wyrazów wolnych układu równań [1] :
[2]
Zapis wyrażenia w formacie TeX-a:
\begin{bmatrix} 2 && -3 && 13 \\ 3 && -2 && 12\end{bmatrix}
Etap I Tworzę macierz i redukuję wiersz a1,1 do jedności dzieląc pierwszy wiersz przez a1,1 :
[3]
Zapis wyrażenia w formacie TeX-a:
\begin{bmatrix} 1 && -1\cfrac{1}{2} && 6\cfrac{1}{2} \\ 3 && -2 && 12 \end{bmatrix}
Pomnożony wiersz pierwszy mnożę razy a2,1 i odejmuję od wiersza drugiego:
[4]
Zapis wyrażenia w formacie TeX-a:
\begin{bmatrix} 1 && -1\cfrac{1}{2} && 6\cfrac{1}{2} \\ 0 && 2\cfrac{1}{2} && -7\cfrac{1}{2}\end{bmatrix}
Etap II dzielę wiersz 2-gi przez a2,2 :
[5]
Zapis wyrażenia w formacie TeX-a:
\begin{bmatrix} 1 && -1\cfrac{1}{2} && 6\frac{1}{2} \\ 0 && 1 && -3 \end{bmatrix}
Pomnożony wiersz 2-gi przez a1,2 odejmuję od wiersza pierwszego:
[6]
Zapis wyrażenia w formacie TeX-a:
\begin{bmatrix} 1 && 0 && 2 \\ 0 && 1 && -3 \end{bmatrix}
Na sam koniec macierz [6] zamieniam na układ równań:
[7]
Zapis wyrażenia w formacie TeX-a:
\begin{cases} x-0\cdot y=2 \\ 0\cdot x+y=-3\end{cases}
Jak widać metoda ta działa, choć jest ona nieco żmudniejsza od poprzednich.
Zadanie 2
Rozwiązać układ równań z trzema niewiadomymi:
[8]
Zapis wyrażenia w formacie TeX-a:
\begin{cases} 3\cdot x-7\cdot y+8\cdot z=1 \\ 17\cdot x+5\cdot y-3\cdot z=2 \\ 5\cdot x-2\cdot y+2\cdot z=0\end{cases}
Rozwiązanie:
Tworzę macierz z współczynników i wyrazów wolnych układu równań [7] :
[9]
Zapis wyrażenia w formacie TeX-a:
\begin{bmatrix} 3 && -7 && 8 && 1 \\ 17 && 5 && -3 && 2 \\ 5 && -2 && 2 && 0 \end{bmatrix}
Etap I Dzielę pierwszy wiersz przez a1,1 :
[10]
Zapis wyrażenia w formacie TeX-a:
\begin{bmatrix} 1 && -2\cfrac{1}{3} && 2\cfrac{2}{3} && \cfrac{1}{3} \\ 17 && 5 && -3 && 2 \\ 5 && -2 && 2 && 0\end{bmatrix}
Pierwszy wiersz pomnożony przez a2,1 odejmuję od wiersza drugiego:
[11]
Zapis wyrażenia w formacie TeX-a:
\begin{bmatrix} 1 && -2\cfrac{1}{3} && 2\cfrac{2}{3} && \cfrac{1}{3} \\ 0 && 44\cfrac{2}{3} && -48\cfrac{1}{3} && -3\cfrac{2}{3} \\ 5 && -2 && 2 && 0 \end{bmatrix}
Pierwszy wiersz pomnożony przez a3,1 odejmuję od wiersza trzeciego:
[12]
Zapis wyrażenia w formacie TeX-a:
\begin{bmatrix} 1 && -2\cfrac{1}{3} && 2\cfrac{2}{3} && \cfrac{1}{3} \\ 0 && 44\cfrac{2}{3} && -48\cfrac{1}{3} && -3\cfrac{2}{3} \\ 0 && 9\cfrac{2}{3} && -11\cfrac{1}{3} && -1\cfrac{2}{3}\end{bmatrix}
Etap II wiersz drugi dzielę przez a2,2 :
[13]
Zapis wyrażenia w formacie TeX-a:
\begin{bmatrix} 1 && -2\cfrac{1}{3} && 2\cfrac{2}{3} && \cfrac{1}{3} \\ 0 && 1 && -1\cfrac{11}{134} && -\cfrac{11}{134} \\ 0 && 9\cfrac{2}{3} && -11\cfrac{1}{3} && -1\cfrac{2}{3}\end{bmatrix}
Drugi wiersz pomnożony przez a1,2 odejmuję od wiersza pierwszego:
[14]
Zapis wyrażenia w formacie TeX-a:
\begin{bmatrix} 1 && 0 && \cfrac{19}{134} && \cfrac{19}{134} \\ 0 && 1 && -1\cfrac{11}{134} && -\cfrac{11}{134} \\ 0 && 9\cfrac{2}{3} && -11\cfrac{1}{3} && -1\cfrac{2}{3}\end{bmatrix}
Drugi wiersz pomnożony przez a3,2 odejmuję od wiersza trzeciego:
[15]
Zapis wyrażenia w formacie TeX-a:
\begin{bmatrix} 1 && 0 && \cfrac{19}{134} && \cfrac{19}{134} \\ 0 && 1 && -1\cfrac{11}{134} && -\cfrac{11}{134} \\ 0 && 0 && -\cfrac{117}{134} && -\cfrac{117}{134}\end{bmatrix}
Etap III Dzielę wiersz trzeci przez a3,3 :
[16]
Zapis wyrażenia w formacie TeX-a:
\begin{bmatrix} 1 && 0 && \cfrac{19}{134} && \cfrac{19}{134} \\ 0 && 1 && -1\cfrac{11}{134} && -\cfrac{11}{134} \\ 0 && 0 && 1 && 1\end{bmatrix}
Wiersz trzeci przemnożony przez a1,3 odejmuję od wiersza pierwszego:
[17]
Zapis wyrażenia w formacie TeX-a:
\begin{bmatrix} 1 && 0 && 0 && 0 \\ 0 && 1 && -1\cfrac{11}{134} && -\cfrac{11}{134} \\ 0 && 0 && 1 && 1\end{bmatrix}
Wiersz trzeci przemnożony przez a2,3 odejmuję od wiersza drugiego:
[18]
Zapis wyrażenia w formacie TeX-a:
\begin{bmatrix} 1 && 0 && 0 && 0 \\ 0 && 1 && 0 && 1 \\ 0 && 0 && 1 && 1\end{bmatrix}
Zamieniam to na układ równań:
[19]
Zapis wyrażenia w formacie TeX-a:
\begin{cases} x+0\cdot y+0\cdot z=0 \\ 0\cdot x+y+0\cdot z=1 \\ 0\cdot x+0\cdot y+z=1\end{cases}}
Ktoś może powiedzieć, że ta metoda jest dość złożona i opiera się na zbyt wielu etapach a więc jest niewydajna, ale ta metoda została przeze mnie wykorzystana w perfidny skądinąd sposób w programie napisanym przeze mnie w języku C++, służącym do rozwiązywania układów równań metodą eliminacji Gaussa. Wystarczy dla przykładu podać na wejście programu następujące wartości:
3
3 -7 8 1
7 5 -3 2
5 -2 2 0
by po chwili program wypluł na ekran rozwiązanie z rozpisaniem poszczególnych etapów przekształcania macierzy:
Przeliczanie macierzy do postaci macierzy jednostkowej:
3 -7 8 1
7 5 -3 2
5 -2 2 0
Etap 1:
1 -2.333333333 2.666666667 0.3333333333
7 5 -3 2
5 -2 2 0
1 -2.333333333 2.666666667 0.3333333333
0 21.33333333 -21.66666667 -0.3333333333
0 9.666666667 -11.33333333 -1.666666667
Etap 2:
1 -2.333333333 2.666666667 0.3333333333
0 1 -1.015625 -0.015625
0 9.666666667 -11.33333333 -1.666666667
1 0 0.296875 0.296875
0 1 -1.015625 -0.015625
0 0 -1.515625 -1.515625
Etap 3:
1 0 0.296875 0.296875
0 1 -1.015625 -0.015625
-0 -0 1 1
1 0 0 0
0 1 0 1
-0 -0 1 1
Jak widać, program przeliczył to, co miał do przeliczenia, przekształcił macierz i wypluł wynik rozwiązania wprost na ekran monitora.
Tematy powiązane Załączniki: Napisany przeze mnie program RownaniaLiniowe