Sprzęgła cierne

Autor podstrony: Krzysztof Zajączkowski

Stronę tą wyświetlono już: 23722 razy

Sprzęgła cierne umożliwiają sterowanie włączaniem i wyłączaniem przenoszenia momentu obrotowego z jednego wału na drugi w sposób asynchroniczny w trakcie pracy urządzenia. Oznacza to, że sprzęgło to potrzebuje pewnego odstępu czasu w celu przeniesienia całego momentu obrotowego z wału napędzającego na wał napędzany. Czas rozruchu Δtr i przykładowy wykres funkcji prędkości wału napędzającego ω1 oraz wału napędzanego ω2 pokazane zostały na poniższym wykresie.

Przykładowy wykres funkcji prędkości wału napędzanego <b>ω<sub>2</sub></b> i napędzającego <b>ω<sub>1</sub></b>
Rys. 1
Przykładowy wykres funkcji prędkości wału napędzanego ω2 i napędzającego ω1.

Sprzęgło cierne płaskie

Najprostsza konstrukcja jaka może być, czyli dwie współosiowo umieszczone tarcze, jedna nieruchomo zamocowana na wale napędowym i druga zamocowana z możliwością ograniczonego przesuwania się wzdłuż osi wału napędzanego co z kolei umożliwia złączanie i rozłączanie w trakcie gdy wał napędowy się obraca.

Sprzęgło cierne płaskie
Rys. 2
Sprzęgło cierne płaskie: 1, 2 wał napędzany i napędowy; 3 przesuwna tarcza sprzęgła ciernego; 4 stała tarcza sprzęgła ciernego; 5, 6 wpusty.

Sprzęgło cierne rowkowe

Jest to bardzo podobna konstrukcja do powyżej omawianej konstrukcji sprzęgła ciernego płaskiego. Jedyną różnicą jest to, że powierzchnia cierna jest zwiększona poprzez wykonanie na niej rowków. Dzięki temu czas rozruchu tr jest znacznie krótszy niż w przypadku sprzęgła płaskiego o takiej samej średnicy tarcz ciernych.

Rys. 3
Sprzęgło cierne rowkowe: 1, 2 wał napędzany i napędowy; 3 przesuwna tarcza sprzęgła ciernego; 4 stała tarcza sprzęgła ciernego; 5, 6 wpusty.

Sprzęgło cierne stożkowe

Jest to również proste sprzęgło, w którym powierzchnia cierna ma dla odmiany kształt stożka dzięki czemu znów można zmniejszyć gabaryty takiego sprzęgła.

Sprzęgło cierne stożkowe
Rys. 4
Sprzęgło cierne stożkowe: 1, 2 wał napędzany i napędowy; 3 przesuwna tarcza sprzęgła ciernego; 4 stała tarcza sprzęgła ciernego; 5, 6 wpusty.
Sprzęgło cierne stożkowe - rysunek 3W
Rys. 5
Ilustracja sprzęgła ciernego wykonana w ZwCadzie przez autora strony.

Sprzęgło cierne wielopłytkowe

Najbardziej złożone sprzęgło cierne, składające się z umieszczonych naprzemianlegle płytek ciernych, które są sprzężone naprzemiennie z korpusem i piastą sprzęgła. Dzięki temu trwałość i wydajność tych sprzęgieł jest większa niż wcześniej omamianych wersji sprzęgieł ciernych.

Budowa sprzęgła ciernego wielopłytkowego
Rys. 6
Sprzęgło cierne wielopłytkowe: 1, 2 wał napędowy i napędzany; 3 korpus sprzęgła; 4 nakrętka korpusu; 5 piasta; 6 tuleja odpowiedzialna za sprzęgania i rozprzęganie; 7 zestaw płytek ciernych sprzężonych z korpusem sprzęgła; 8 zestaw płytek ciernych sprzężonych z piastą; 9, 10 śruby zapobiegające przesuwaniu się sprzęgła wzdłuż osi wałów; 11, 12 wpusty; 13 sprężyna zwalniająca nacisk dźwigni na płytki cierne; 14 dźwignia przenosząca nacisk na zespół płytek ciernych.